ภิงฺคาเน’มานิ จกฺขูนิ, นา’มฺพุชํ มุข’เมวิ’ทํ;
สุพฺยตฺตสทิสตฺเตน, สา สรูโปปมา มตาฯ
[198]
‘‘มเย’ว มุขโสภา’สฺเส, ตฺยล’มินฺทุ! วิกตฺถนา;
ยโต’มฺพุเชปิ สา’ตฺถีติ’’, ปริกปฺโปปมา อยํฯ
[199]
‘‘กิํ วา’มฺพุช’นฺโตภนฺตาลิ, กิํ โลลนยนํ มุขํ;
มม โทลายเต จิตฺต’’, มิจฺจ’ยํ สํสโยปมาฯ
[200]
กิญฺจิ วตฺถุํ ปทสฺเสตฺวา, สธมฺมสฺสา’ภิธานโต;
สามฺยปฺปตีติสพฺภาวา, ปติวตฺถุปมา ยถาฯ
[201]
ชเนสุ ชายมาเนสุ, เน’โกปิ ชินสาทิโส;
ทุติโย นนุ นตฺเถ’ว, ปาริชาตสฺส ปาทโปฯ
[202]
วากฺยตฺเถเน’ว วากฺยตฺโถ, ยทิ โกจู’ปมียเต;
อิวยุตฺตา, วิยุตฺตตฺตา, สา วากฺยตฺโถปมา ทฺวิธาฯ
อิวยุตฺตา
[203]
ชิโน สํกฺเลสตตฺตานํ, อาวิภูโต ชนาน’ยํ;
ฆมฺมสนฺตาปตตฺตานํ, ฆมฺมกาเล’มฺพุโท วิยฯ
อิววิยุตฺตา
[204]
มุนินฺทานน มาภาติ, วิลาเสกมโนหรํ;
อุทฺธํ สมุคฺคตสฺสา’ปิ, กิํ เต จนฺท วิชมฺภนาฯ
[205]
สมุพฺเพเชติ ธีมนฺตํ, ภินฺนลิงฺคาทิกํ ตุ ยํ;
อุปมาทูสนายา’ล, เมตํ กตฺถจิ ตํ ยถาฯ
[206]
หํสี’วา’ยํ สสี ภินฺน, ลิงฺคา, กาสํ สรานิ’ว;
วิชาติ วจนา, หีนา, สา’ว ภตฺโต ภโฏ’ธิเปฯ
[207]
‘‘ขชฺโชโต ภาณุมาลี’ว, วิภาติ’’ตฺยธิโกปมา;
อผุฏฺฐตฺถา ‘‘พลมฺโพธิ, สาคโร วิย สํขุภิฯ’’
[208]
‘‘จนฺเท กลงฺโก ภิงฺโค’เว’, ตฺยุ’ปมาเปกฺขินี อยํ;
ขณฺฑิตา เกรวา’กาโร, สกลงฺโก นิสากโรฯ
[209]
อิจฺเจวมาทิรูเปสุ, ภวนฺติ วิคตา’ทรา;
กโรนฺติ จา’ทรํ ธีรา, ปโยเค กฺวจิ เท’ว ตุฯ
[210]
อิตฺถียํ’วา’ชโน ยาติ, วทตฺเย’สา ปุมา วิย;
ปิโย ปาณา อิวา’ยํ เม, วิชฺชา ธน’มิว’จฺจิตาฯ
[211]
ภวํ วิย มหีปาล, เทวราชา วิโรจเต;
อล’มํสุมโต กจฺฉํ, เตชสา โรหิตุํ อยํฯ
[212]
อุปมาโน’ปเมยฺยานํ, อเภทสฺส นิรูปนา;
อุปมา’ว ติโรภูต, เภทา รูปก มุจฺจเตฯ
[213]
อเสส วตฺถุ วิสยํ, เอกเทส วิวุตฺติ [วิวตฺติ (ฏีกา)], จ;
ตํ ทฺวิธา ปุน ปจฺเจกํ, สมาสาทิวสา ติธาฯ
อเสสวตฺถุวิสยสมาส
[214]
องฺคุลิทล สํโสภิํ, นขทีธิติ เกสรํ;
สิรสา น ปิลนฺธนฺติ, เก มุนินฺท ปท’มฺพุชํฯ
อเสสวตฺถุวิสยอสมาส
[215]
รตนานิ คุณา ภูรี, กรุณา สีตลํ ชลํ;
คมฺภีรตฺต มคาธตฺตํ, ปจฺจกฺโข’ยํ ชิโน’มฺพุธิฯ
อเสสวตฺถุวิสยมิสฺสก
[216]
จนฺทิกา มนฺทหาสา เต, มุนินฺท! วทนิ’นฺทุโน;
ปโพธยตฺย’ยํ สาธุ, มโน กุมุท กานนํฯ
[217]
อเสสวตฺถุวิสเย, ปเภโท รูปเก อยํ;
เอกเทสวิวุตฺติมฺหิ, เภโท ทานิ ปวุจฺจติฯ
เอกเทสวิวุตฺติสมาส
[218]
วิลาส หาส กุสุมํ, รุจิรา’ธร ปลฺลวํ;
สุขํ เก วา น วินฺทนฺติ, ปสฺสนฺตา มุนิโน มุขํฯ
เอกเทสวิวุตฺติอสมาส
[219]
ปาททฺวนฺทํ มุนินฺทสฺส, ททาตุ วิชยํ ตว;
นขรํสี ปรํ กนฺตา, ยสฺส ปาปชยทฺธชาฯ
เอกเทสวิวุตฺติมิสฺสก
[220]
สุนิมฺมลกโปลสฺส, มุนินฺท วทนิ’นฺทุโน;
สาธุ’ปฺปพุทฺธ หทยํ, ชาตํ เกรว กานนํฯ
[221]